Μια πολύ ευχάριστη είδηση. Useful Information for English speaking Visitors (more pictures inside): News article for a unique mansion in Neo Faliro, Pireus, abandoned since ~1978, that finally seems to be saved by the crisis as the Greek state sold it (2013) & today (May 2016) the renovation works have just started. Article with internal pictures that presented the history & the bad situation of the building here (2013).
Δημοσίευση: 28/5/2016
Στα πρώτα του άρθρα του το blog, το 2013, παρουσίασε τον πύργο Κούρταλη (Σμολένσκυ 4, Νέο Φάληρο), με κριτήρια την πολύπλευρη ανεκτίμητη αξία του, τη δημοφιλία ως... στοιχειωμένο και την οριακή κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει.
Μοιάζει απίστευτο, ότι μετά από ~38 χρόνια εγκατάλειψης και έχοντας πάρει την κάτω βόλτα με ραγδαίο ρυθμό μετά το 2010, υφίσταται εργασίες. Είναι άγνωστο ακόμα τι τύπου αποκατάσταση έπεται. Ωστόσο, η περίοδος της θλιβερής καταστροφής φαίνεται ότι έλαβε τέλος.
Σμολένσκυ 4: Έναρξη εργασιών (2016). |
Σμολένσκυ 4: Έναρξη εργασιών (2016). |
Σμολένσκυ 4: Έναρξη εργασιών (2016). |
Νεότερα για τη χρονολογία κατασκευής και τη σχέση με Εμμανουήλ Μπενάκη - Πηνελόπη Δέλτα
Κυκλοφορεί ανεπιβεβαίωτα ακόμη ότι κατασκευαστής - ιδιοκτήτης του πύργου υπήρξε ο Εμμανουήλ Μπενάκης (1843 - 1929), πατέρας της Πηνελόπης Δέλτα, ενώ το έτος κατασκευής παραμένει άγνωστο. Ωστόσο:
Α. Σε καρτ ποστάλ (βλ.παρακάτω) διακρίνεται ο 1ος μονώροφος νεοκλασικός σταθμός του Νέου Φαλήρου, ο πυργίσκος και πίσω τμήμα του πύργου Κούρταλη. Σύμφωνα με το ιστορικό των σταθμών (mlp blog) ο σταθμός αυτός λειτούργησε έως το 1887, οπότε και τον διαδέχθηκε η διώροφη νεοκλασική οικία - σταθμός Βλάγκαλη.
Β. Το καλοκαίρι του 1879, τα παιδιά της οικογένειας Μπενάκη, δηλαδή η Πηνελόπη, ο Αντώνης (ο "Τρελαντώνης" του βιβλίου της Πηνελόπης, μανιώδης συλλέκτης - ιδρυτής μουσείου) κ.α., που ζουν μόνιμα στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, φιλοξενούνται για τις καλοκαιρινές τους διακοπές στην κοντινή συνοικία Τσίλλερ του Πειραιά από τους θείους τους (αναφέρεται και μεγάλο διάστημα διαμονής στην Αθήνα από το 1882).
Σύμφωνα με αυτά:
- Είναι μάλλον σίγουρο πλέον ότι ο πύργος κτίστηκε προ του 1887.
- Ενισχύεται η πληροφορία να σχετίζεται με τον πύργο ο Μπενάκης, επιθυμώντας πιθανώς οικία στην περιοχή.
- Αν ισχύει η σχέση τότε ο πύργος μπορεί να κτίστηκε το διάστημα 1879 - 1887 από τον Μπενάκη (και πιθανότερα 1880 -1885) ή να είναι ακόμα παλαιότερος και να αγοράστηκε από τον Μπενάκη (καθώς τα 2 βασικότερα κτίρια της οικογένειας ήταν αγορές της).
Σε αυτή την κάρτα διακρίνεται δεξιά ο 1ος μονώροφος νεοκλασικός σταθμός του Νέου Φαλήρου. Στο 1 ο πυργίσκος και πίσω τμήμα του πύργου Κούρταλη. Σύμφωνα με το ιστορικό των σταθμών (mlp blog) προκύπτει ότι ο πύργος κτίστηκε πριν το 1887. Εντυπωσιάζει και ο πυργίσκος στο σημείο 2, που θυμίζει φάρο. |
Το χρονικό της θλιβερής & καταστροφικής περιόδου εγκατάλειψης
Συνολικά το 1978 - 2016: To κτίριο παραμένει αφύλαχτο και προσβάσιμο, λεηλατούνται και καταστρέφονται τα γνήσια αντικείμενα της οικογένειας. Λεηλατούνται και καταστρέφονται στοιχεία του ίδιου του κτιρίου. Καταρρέουν από τη διάβρωση οι επίπεδες στέγες (μισό νότιο κτίριο) καθώς δεν βρέθηκε ούτε ένας φορέας να λάβει προσωρινά, φθηνά μέτρα προστασίας.
1978: Πεθαίνει ο τελευταίος κάτοικος Κυριάκος Κούρταλης (ιδιαίτερη προσωπικότητα, αίτιος του αστικού μύθου). Την ίδια εποχή το Νέο Φάληρο δέχεται την πρώτη επέλαση των πολυκατοικιών της ασχήμιας και της αρπαχτής και τα διαμάντια της χρυσής εποχής εγκαταλείπονται ή κατεδαφίζονται.
2002: Περνάει στο δημόσιο ως σχολάζουσα κληρονομιά, καθώς με κανένα τρόπο δεν πέρασε σε συγγενείς, πιθανότατα λόγω χρεών.
2013: Πωλείται από το ΤΑΙΠΕΔ. Η είδηση αναπαράγεται σε δεκάδες μέσα ακόμα και στο Bloomberg με φωτογραφία του πύργου.
2013 - 2016: Το κτίριο παραμένει ως ήταν, αφύλαχτο, δημιουργώντας νέα ερωτηματικά και ανησυχία για την τύχη του.
2016: Στο α' εξάμηνο το κτίριο μαντρώνεται και ξεκινούν εργασίες.
Σμολένσκυ 4: Ραγδαίες φθορές σε κεραμοσκεπή και τη μόνη ακέραιη οροφογραφία μετά το 2010. |
Σμολένσκυ 4: Από το άρθρο του 2013. |
Σμολένσκυ 4: Πυργίσκος (05/2016). |
Σμολένσκυ 4: Χαρακτηριστικά είναι τα στενά παράθυρα κυρίως στην πρόσοψη. Εδώ τριπλό με μονόφυλλα (05/2016). |
Σμολένσκυ 4: Καπνοδόχος (05/2016). |
Σμολένσκυ 4: Καπνοδόχος (05/2016). |
Σμολένσκυ 4: Από τις λίγες σιδεριές που γλίτωσαν σε ανατολικό παράθυρο του υπογείου (2013, 1η δημοσίευση 2016 για λόγους προστασίας από κλοπές). |
Σμολένσκυ 4: Από τις λίγες σιδεριές που γλίτωσαν στην νότια - πίσω σκάλα του κήπου (2013, 1η δημοσίευση 2016 για λόγους προστασίας από κλοπές). |
Σμολένσκυ 4: Το ακριβές γνήσιο σχέδιο με κορνίζες των κτιστών κιγκλιδωμάτων (2013). |
Σμολένσκυ 4: Το τελευταίο ξύλινο φουρούσι του πυργίσκου και γενικά των στεγών. (2013). |
Σμολένσκυ 4: Η κουπαστή της σκάλας και το αρχικό κιγλίδωμα της πεταμένα στη χωματερή της ντροπής του ισογείου (2013, 1η δημοσίευση 2016 για λόγους προστασίας από κλοπές). |
Σμολένσκυ 4: Κιγκλιδώματα της σκάλας που γλίτωσαν μαζί με τα πανέμορφα κόκκινα τζαμάκια ρόμβους στον πυργίσκο (2013). |
Σμολένσκυ 4: Γνήσιες επιτοίχεις ξύλινες κορνίζες και σοβατεπί (2013). |
Σμολένσκυ 4: Ξυλόγλυπτο κομμάτι ντουλάπας στο σαλόνι ισογείου (2013, 1η δημοσίευση 2016 για λόγους προστασίας από κλοπές, ελπίζουμε ότι δεν θα πεταχτεί στην αποκατάσταση). |
Σμολένσκυ 4: Ξυλόγλυπτο κομμάτι (2013, 1η δημοσίευση 2016 για λόγους προστασίας από κλοπές, ας ελπίσουμε ότι δεν θα πεταχτεί στην αποκατάσταση). |
Σμολένσκυ 4: Γνήσιο σχέδιο στα χερούλια τζαμιών (2013). |
Έπρεπε να πωληθεί από το δημόσιο;
Κατά την άποψη του γράφοντα και ειδικά για το συγκεκριμένο, έπρεπε διότι:
- To δημόσιο (από δήμο Πειραιά έως υπουργεία) αποδείχθηκε ανίκανο ακόμα και να λάβει στοιχειώδη μέτρα προστασίας. (Επαναλαμβάνεται ότι στον δήμο Πειραιά ακόμα και σήμερα υπάρχει πανελληνίως ασύγκριτη έλλειψη της συναίσθησης της αξίας δεκάδων σημαντικών κτιρίων και πλήρης έλλειψη διάθεσης - ικανότητας για εύρεση λύσεων διάσωσης.)
- Η συνέχιση αυτής της αχρηστίας θα οδηγούσε σε πλήρη καταστροφή έως το 2020.
- Το συγκεκριμένο κτίριο είναι πολύ πιο αξιοποιήσιμο - χρηστικό για ιδιώτη, ενώ στα χέρια του δημοσίου θα κινδύνευε περισσότερο να περιέλθει σε εκ νέου αρνητικές καταστάσεις στο μέλλον.
- Αντίστοιχο πέτρινο κτίριο που κατέχει ο δήμος Πειραιά στην Δημ. Φαληρέως έχει υποστεί διάφορα παλαβά όπως ψευδοροφές στα ταβάνια, εξαφάνιση κιγκλιδωμάτων βεράντας εισόδου... Επίσης η αποκατάσταση του εσωτερικού του παλαιού ταχυδρομίου εξ' όσων γνωρίζουμε είναι τουλάχιστον μη πειστική, δηλαδή μάλλον το κατέστρεψαν.
Άξιζε το τίμημα;
Σε ότι αφορά το τίμημα και χωρίς να αγνοείται το κόστος αποκατάστασης, κατά τη γνώμη του γράφοντα η τιμή πώλησης ήταν "πάρε κόσμε" (Επιφάνεια 372 τ.μ. Τιμή έναρξης: 310.000 ευρώ. 20 χτυπήματα. Τιμή πώλησης: 434.300 ευρώ), διότι το κτίριο:
- Έχει ανεκτίμητη αρχιτεκτονική και ιστορική αξία.
- Καθαρά εμπορικά πρόκειται για ακίνητο που δεν βρίσκεται εύκολα (1 στα 1000, όπου 1000 τα διαμερίσματα).
- Βρίσκεται σε σχετικά ήρεμη περιοχή, παραθαλάσσια, κοντά σε Αθήνα, Πειραιά, νότια προάστια, Κηφισό.
- Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως οικία και ως επαγγελματική στέγη.
- Διαθέτει μεγάλο οικόπεδο - κήπο, που παρ' ότι είναι περίκλειστο από εκτρώματα, πιθανότατα υπάρχουν δυνατότητες να χρησιμοποιηθεί ως κήπος με πάρκινγκ ή να κτιστεί δευτερεύον, μικρό, νέο κτίριο.
- Αποκατεστημένο και ειδικά αν δεν καταστραφεί εσωτερικά ως ανοήτως είθισται, η εμπορική του αξία θα είναι τεράστια στο σύντομο μέλλον.
- Επιπρόσθετα τα διατηρητέα κτίρια με ηλικία άνω των 100 ετών δεν επιβαρύνονται με συμπληρωματικό φόρο ΕΝΦΙΑ (2016).
Το κτίριο συνεχίζει να γεννά σενάρια
Ο πύργος θα χάσει την τρομακτική του εικόνα με την ανακαίνιση. Αν ισχύει ο μύθος του Κυριάκου Κούρταλη, που εμπεριέχει και την αγάπη του για αυτό το σπίτι, το πνεύμα του θα ηρεμήσει! Ωστόσο το κτίριο συνεχίζει να γεννά σενάρια με τελευταίο το ποιος είναι ο νέος ιδιοκτήτης. Αναφέρθηκε σε άρθρα ότι είναι ένας από τους γνωστότερους σημερινούς Πειραιώτες. Μπορεί να είναι και εταιρεία. Αυτό που μας αφορά είναι ότι η νέα ιδιοκτησία, πέραν των συμφερόντων της, προσφέρει σε όλους καθώς προστατεύει την αισθητική και την πολιτισμική και ιστορική κληρονομιά όλων.
2016: Άλλοι λυσσάνε να ξεφορτωθούν κτίρια & άλλοι παλεύουν να σώσουν.
Μετά και το πρόσφατο αίσχος με τον ότι να' ναι αποχαρακτηρισμό και την κατεδάφιση μοναδικού ρυθμού επαύλεως στο Ελληνικό (12/2015), έχει αξία να αναλογιστούμε πως ιδιώτες δρουν τελείως αντίθετα την ίδια εποχή. Την ίδια εποχή που κάποιος επένδυσε στην καταστροφή, με παρωχημένες επενδυτικές αντιλήψεις, εις βάρος και όλων μας, ένας άλλος κάνει ακριβώς το αντίθετο. Χαώδης απόκλιση σε επίπεδο, πολιτισμό, καλλιέργεια, παιδεία, αισθητική, επενδυτική ευστροφία και ευελιξία, κοινωνική συνείδηση.
Τελευταίο πλην σημαντικό κεφάλαιο: μια μη καταστροφική αποκατάσταση
Το αίσιο τέλος θα είναι οριστικό αν γίνει μια καλή - μη καταστροφική αποκατάσταση. Υπενθυμίζεται ότι καταστροφική αποκατάσταση, ειδικά εσωτερικά, σημαίνει καταβαράθρωση και της εμπορικής αξίας, κάτι που οι περισσότεροι εμπλεκόμενοι είθισται να παραβλέπουν.
Επισημαίνονται σημεία που κατά τη γνώμη του γράφοντα πρέπει να προσεχθούν, χωρίς διάθεση υπόδειξης σε ειδικούς και ιδιοκτήτες, αλλά καθαρά λόγω άλλων οριστικά μη αναστρέψιμων περιπτώσεων:
Διαρρύθμιση & Εσωτερικό: Η διαρρύθμιση του πύργου είναι εξαιρετικά σπάνια και ιδιαίτερη. Καλό θα ήταν να μην αλλοιωθεί. Σε κτίριο τέτοιας αξίας σίγουρα είναι ζημιά να αντικατασταθεί το εσωτερικό με σύγχρονη οικοδομή. Πιθανότατα η αντικατάσταση του εσωτερικού με οπλισμένο σκυρόδεμα να κοστίσει περισσότερο από το να ανακατασκευαστούν παραδοσιακά τα δάπεδα με αντικαταστάσεις σιδηροδοκών και ξυλείας όπου χρειάζεται. Το πιθανό πρόβλημα σε αυτό είναι η ύπαρξη επίπεδων στεγών στο νότιο μισό, με προβληματική παραδοσιακή τεχνική (εύκολη διάβρωση). Αν όντως αυτό είναι πραγαμτικά τεχνικά αδύνατο ή πραγματικά ασύμφορο, η πλήρης ή μερική αντικατάσταση του εσωτερικού θα πρέπει να είναι πιστό αντίγραφο στα πάντα.
Πόρτες και παράθυρα: Πολλά παραθυρόφυλλα και γνήσιες εσωτερικές πόρτες θα μπορούσαν να συντηρηθούν ικανοποιητικότατα σήμερα και να παραμείνουν.
Ξύλινα φουρούσια κεραμοσκεπών: Οι κεραμοσκεπές πρέπει να έφεραν ξύλινα διακοσμητικά φουρούσια, που αφαιρέθηκαν πρίν την εγκατάλειψη. Αυτά μπορούν να φτιαχτούν σήμερα σύμφωνα με το παράδειγμα κτιρίου στην Καστέλλα.
Χρώματα εξωτερικά & κουφωμάτων: Να γίνει έρευνα και καταγραφή του 1ου χρώματος και ότι εφαρμοστεί να εκσυγχρονίζει το κτίριο χωρίς να είναι άσχετο με την εποχή του. Στη στέγη του πυργίσκου ασημί, κλασσικό κόκκινο, ή ακόμα και πράσινο (φάρων ή λαδί). Λευκό ή σκούρα ώχρα στα έξω σοβατισμένα και πράσινο σε πυργίσκο, εμφανή ξύλα, παραθυρόφυλλα, μαζί με την λευκή καθαρισμένη πέτρα, θα ήταν μια απλή καλή λύση.
Ξύλινα φουρούσάκια πυργίσκου: Σώζεται μόνο ένα σαπισμένο, καλό θα ήταν να επαναδημιουργηθούν αντίγραφα (αυτό θα πρέπει να φυλαχθεί ότι και αν γίνει).
Οροφογραφίες: Το κτίριο φέρει μοναδικές φθαρμένες ή καλυμμένες οροφογραφίες. Θα πρέπει με τεράστια προσοχή να καταγραφούν και ή δυνατόν να αποκατασταθούν όλες. Το ταβάνι του πυργίσκου πιθανώς να κρύβει σημαντική οροφογραφία.
Τοιχογραφίες: Θα πρέπει να γίνει έρευνα και για τυχόν επικαλυμμένες τοιχογραφίες, ειδικά στα σαλόνια.
Δάπεδα: Το κτίριο φέρει μαρμάρινα ή τσιμεντένια νεοκλασικά πλακάκια "20 x 20" σε υπόγεια και βεράντες. Θα πρέπει να διατηρηθούν τα ίδια ή αντίγραφα και να μην τοποθετηθούν άσχετα σύγχρονα.
Κεραμίδια: To κτίριο φέρει γιγάντια βυζαντινά κεραμίδια. Καλό θα ήταν να επανατοποθετηθούν. Υπάρχουν στην αγορά εργαστήρια με αντίγραφα για όσα έχουν φθαρεί. Τα σύγχρονα "ρωμαϊκά" απαιτούν λιγότερη συντήρηση, αλλά ζημιώνουν κατακόρυφα αισθητικά τα παλιά κτίρια. Εδώ οι κεραμοσκεπές είναι περιορισμένες και προσβάσιμες, κάτι που προάγει τη διατήρηση βυζαντινών. Ορθή "έκπτωση" θα ήταν να μπουν "Γαλλικά".
Προσοχή στα μπάζα της εγκατάλειψης: Η απομάκρυνση των μπάζων της εγκατάλειψης έχει ήδη αναφερθεί ότι θα πρέπει να γίνει παρουσία κάποιου γνώστη, καθώς μπορεί να κρύβονται σημαντικά πράγματα, που ένας εργάτης να τα στείλει από εκεί που ήρθαν.
Φύλαξη παλιών υλικών: Σε περίπτωση που γνήσια υλικά τελικά δεν παραμείνουν στα σημεία τους να παραμείνουν όλα στον χώρο (π.χ. πλάκες στέγης, πλακίδια στον κήπο) ή να φυλαχθούν επαρκή δείγματα τους (κεραμίδια, κουφώματα έως και χερούλια από τα παράθυρα).
Καταγραφή των πάντων: Άσχετα με το τι θα γίνει τελικά θα πρέπει ότι προϋπήρχε από διακοσμήσεις να υπάρχει καταγεγραμμένο και να φυλαχτεί από την ιδιοκτησία.
Κήπος: Θα πρέπει να γίνει και εκεί προσεκτικός καθαρισμός και να διασωθεί το τμήμα που πλην λάθους έχει απομείνει από τη μεταλλική κατασκευή, που ανέφερε αναγνώστης μας ως "ορχήστρα" του φιλόμουσου Κούρταλη. Κοπή δέντρων σε 1η φάση με κριτήριο τι προυπήρχε της εγκατάλειψης.
Τα παραπάνω αναδεικνύουν τη δυσκολία και τα κόστη μιας σωστής αποκατάστασης. Για τις καταστροφικές αποκαταστάσεις στην Ελλάδα, πέραν των αρχιτεκτόνων - μηχανικών και των ιδιοκτητών, φέρουν ευθύνη και άλλοι, όπως οι προμηθευτές αντιγράφων, συντηρητές κ.λ.π. που συχνά δεν αναπαράγουν σοβαρά αντίγραφα παλιών κτιριακών αντικειμένων (πανεύκολο σήμερα και πολλά θα αγοράζονταν και για νέότερα κτίρια) και τσεκουρώνουν. Θα πρέπει και αυτοί να συμβάλουν στο να μην αποθαρρύνονται οι ιδιοκτήτες.
Αλλά εδώ έχουμε φτάσει μέχρι και οι διακόπτες, ένα κομμάτι πλαστικούρα, με κόστος παραγωγής 1 ευρώ, να είναι είδος πολυτελείας...
Δείτε ακόμη
- Άρθρο - αφιέρωμα του ncaig για τον πύργο, με εσωτερικές φωτογραφίες και πλήρη ανάλυση του κτιρίου, λίγους μήνες πριν την πώληση (2013 - θα επανασυνταχθεί σύντομα)
- Άρθρο του ncaig για την πώληση (2013)
- ΒΙΝΤΕΟ 08/2015, από το γνήσιο εσωτερικό μήνες πριν την αποκατάσταση (Γελάστε με την παραποίηση του "Σμολένσκυ" (lol). Με το οτι ενώ στην αρχή δεν σκοπεύουν να ανέβουν μετά μπαίνουν στον πειρασμό (lol)... Κατά τα άλλα διασώζει πολύ καλά πολλά από τους 2 ορόφους, ενώ δεν κάνουν το απονενοημένο που έκανε ο γράφων να ανέβουν το τελευταίο κομμάτι της σκάλας προς της στέγη. που όπως είχα γράψει ήταν 100% ρίσκο. Το δωμάτιο με την οροφογραφία ήταν υπνοδωμάτιο και περιείχε παλιό άσπρο απλό σιδερένιο κρεβάτι, που εκλάπη μετά το 2000). Σε άλλο βίντεο του o uploader κατακτά την κορυφή του όρους Αιγάλεω και υψώνει την Γαλανόλευκη!!! Παιδιά τελικά βγήκε ο "τενώρος" lol?
- Άρθρο για την πώληση στο bloomberg (2013)
Αναμένονται νεότερα ιστορικά στοιχεία
15/5/2016 Επκοινώνησε με το blog συγγενής του Κυριάκου Κούρταλη γνωστοποιώντας μας της διάθεσή της να βοηθήσει στην καταγραφή. Αναμένονται απαντήσεις σε ερωτήματα του συντάκτη. Ένα από αυτά είναι το αν υπάρχουν σχετικά φωτογραφικά ντοκουμέντα, καθώς έως σήμερα κανείς από όσους ασχολούμαστε δεν έχει εντοπίσει κάτι σχετικό, παρά μόνο πολύ μακρινές απεικονίσεις. Είδωμεν!
Αεροφωτογραφία από τα μέσα της δεκαετίας 2000, όπου διακρίνεται η ασύδοτη δόμηση του 1970 - 2010 περιμετρικά του πύργου και ο κήπος του. |
ΠΗΓΕΣ & ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
- Έρευνα - ανάλυση - φωτογραφίες Δ.Χ.Κ. Απαγορεύεται η αποθήκευση, η αναδημοσίευση και κάθε χρήση πλην της ανάγνωσης στο neoclassicalgreece.blogspot.gr και της παραπομπής προς την παρούσα σελίδα με δική σας εισαγωγή - περιγραφή. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή με παρόμοιο τρόπο (πληροφορίες, ανάλυση, δομή) μπορεί να θεωρηθεί κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας.
- Χρήση περιεχομένου τρίτων: Γίνεται με τον μέγιστο δυνατό σεβασμό, χωρίς διάθεση οικειοποίησης. Θεωρούμε ότι η χρήση του εδώ το αξιοποιεί στο μέγιστο. Γνήσιοι κάτοχοι - δημιουργοί - πηγές, όπου είναι σαφή και γνωστά σε εμάς, αναγράφονται.
- Γίνεται προσπάθεια για αξιόπιστες πληροφορίες και σύννομες δημοσιεύσεις. Περισσότερα στη σελίδα "Νομικά & Όροι".
- © neoclassicalgreece.blogspot.gr. Any use of content except of viewing it here or redirecting to this page is not allowed.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου