Τα απόνερα του άρθρου για τη "βίλα Αμαλίας"
Το άρθρο για το "Β' Γυμνάσιο Αρρένων Αθηνών" - "βίλα Αμαλίας" είχε μια τεράστια επισκεψιμότητα και διάδοση (25.000 σε 4 μέρες). Το θέμα είχε και ιδεολογικές προεκτάσεις, αλλά ο στόχος ήταν να διαδοθεί το θέμα της διατήρησης κελύφους ακόμα και σε άτομα που ούτε καν ασχολούνται με τα νεοκλασικά. Να φανεί στους εμπλεκομένους ότι ο κόσμος βλέπει και νοιάζεται για τα κτίρια στην ολότητά τους, ακόμα και αν αυτό δεν εκφράζεται πουθενά, ώστε μια μεθοδολογία να έχει γίνει καταστροφικός κανόνας. Ελάχιστοι σχολιασαν αβασάνιστα αρνητικά το άρθρο με κλασσικά εύκολα επιχειρήματα και νοοτροπίες, που ως συντάκτης και τα γνώριζα χρόνια πριν και τα έχω σκεφτεί δεκάδες φορές, αλλά δεν τα υιοθέτησα απλά επειδή έτσι έχουν επικρατήσει και πείσει τους πολλούς! Έτσι χωρίς να κάνω τον έξυπνο καλό θα είναι όταν εκφράζουμνε απόψεις να σκεφτόμαστε βαθύτερα από οτι μας έχουν σερβίρει, να μην κλείνουμε τα αυτιά σε απόψεις που δεν είναι της μάζας και να κατανοούμε σε ποιόν απευθυνόμαστε. Τα πιό χαρακτηριστικά αρνητικά σχόλια:
Α. "Αν δεν είσαι του κλάδου δεν έχεις δικαίωμα άποψης"! Για την κληρονομιά όλων μας, άποψη έχει μόνο ο κλάδος που ισοπέδωσε την Αθήνα το 1960? Δύο άτομα χρησιμοποίησαν το ότι δεν γράφει ειδικός και δεν πρέπει να έχει άποψη ή ότι εξ' αυτού ή άποψη είναι σίγουρα λάθος. Γενικώς η άποψη είναι ελεύθερη και ειδικά για τον Δ.Χ.Κ και μόρφωση διαθέτει και πολυετή γνώση με αγάπη στο θέμα, που μπορεί και να είναι πιο εμπεριστατωμένη από κάποιον με σχετικές σπουδές που δεν τον πολυ-νοιάζουν τα νεοκλασικά. Το ότι ο γράφων έχει την πρόνοια να μην το παίζει ειδικός πίσω από την ανωνυμία δεν είναι για εκμετάλλευση όταν κάποιος νεοελληναράς διαφωνεί. Άποψη για την αρχιτεκτονική κληρονομιά, που ανήκει σε όλους μας είναι δικαίωμα όλων - όχι ενός κλάδου, ο οποίος μάλιστα διέλυσε την πολιτιστική κληρονομιά το 1960! (με κάθε σεβασμό στους άξιους)
Β. Σχόλια περί ρομαντισμού: Θα πρέπει να ξέρετε οτι όσοι ασχολούμαστε χρόνια με το θέμα έχουμε προ πολλού ξεπεράει τον "ρομαντισμό των στολιδιών". Αν ήμασταν τόσο ρομαντικοί θα αρκούμασταν με τις διατηρήσεις όψεων!
Γ. Σχόλια περί προοδευτισμού: Πολλοί ακόμα και επσιτήμονες συνεχίζουν να πιστεύουν οτι η καταστροφή του εσωτερικού, τα καπακώματα και οι εκτεταμένες αλλοιώσεις για πρόσκαιρες επαναχρήσεις είναι προοδευτισμός και άποψη. Αυτά ήδη έχουν αρχίσει να θεωρούνται επίσημα και σε πανεπιστημιακό επίπεδο ξεπερασμένες, καταστροφικές και λάθος πρακτικές της δεκαετίας του 1980. Όσοι επιστήμονες είναι νέοι ή ακολουθούν τις σύγχρονότερες πρακτικές και έχουν και μια συναίσθηση ευθύνης, αυτές τις πρακτικές τις έχουν απορρίψει ήδη εδώ και χρόνια.
Δ. Η καραμέλα του κόστους: Στα άπειρα κτίρια που το εσωτερικό ήταν συντηρήσιμο είναι σίγουρο οτι παρά την επικρατούσα καραμέλα, το νέο εσωτερικό από μπετόν κόστισε το ίδιο ή και περισσότερο από οτι θα κόστιζε μια συντήρηση. Παρ' όλα αυτά αποτελεί μια εύπεπτη δικαιολογία, που πολλοί έχουν υπερεκτιμήσει χωρίς να σκέφτονται βαθύτερα αν πραγματικά ισχύει ή απλά βόλεψε να επικρατεί για να καλύπτει συμφέροντα, βιασύνες εκτέλεσης κ.λ.π.
Ε. Μη αναστρέψιμες φθορές: Σίγουρα υπάρχουν κτίρια που η κατάσταση εσωτερικά είναι όντως μη αναστρέψιμη. Πολλά μάλιστα αφήνονται σκόπιμα να φτάσουν σε μη αναστρέψιμη κατάσταση. Συνήθως όμως το τι είναι αναστρέψιμο ή μη φαίνεται να καθορίζεται κατά το δοκούν και βάσει διαφόρων αρνητικών που προαναφέρθηκαν.
Μπάγκειον και Μέγας Αλέξανδρος: Πώς επιλέγεται και κρίνεται συμφέρον να συντηρηθεί το εσωτερικό, ενώ για δεκαδες άλλα κτίρια παρόμοιας αξίας και κατάστασης επελέγη ως συμφέρουσα και αναπόφευκτη η καταστροφή?
Ψάχνοντας περί δήμου Αθηναίων και νεοκλασικών εντοπίστηκαν 3 μελέτες, που δώρισε το ίδρυμα Αλέξανδρος Ωνάσης στον δήμο Αθηναίων. Πρόκειται για τις μελέτες, των τεράστιας ιστορικής και αρχιτεκτονικής αξίας, δίδυμων νεοκλασικών ξενοδοχείων "Μπάγκειον", "Μέγας Αλέξανδρος" στην πλατεία Ομονοίας και του μεσοπολεμικού "Ολυμπιάς" στην πλατεία της Βαρβακείου.
Ανοίξτε έστω ένα pdf και ρίξτε μια ματιά. Αξίζει να δείτε φωτογραφίες από τα εσωτερικά, ενώ με γρήγορες ματιές θα δείτε πόσο σοβαρά και υπεύθυνα αντιμετωπίζονται τα κτίρια. Η φιλοσοφία των επεμβάσεων είναι η προσεκτική διατήρηση του γνήσιου εσωτερικού με πραγματικά αναγκαίες παρεμβάσεις για την επανάχρηση και χωρίς φυσικά να αγνοείται το κόστος.
Η "συναίσθηση της αξίας"
Συνεχίζω λοιπόν να υποστηρίζω ότι όλα είναι θέμα συναίσθησης της αξίας αυτών των κτιρίων.
Όσοι διαφωνήσατε θα δείτε άπειρα σημεία σε αυτές τις επιστημονικές μελέτες, που είναι ακριβώς οτι προσπάθησε να σας πει ο γράφων εδώ με μη επιστημονικό τρόπο. Δείτε πως αλλού αυτά που βαφτίζονται μη αναστρέψιμες φθορές εδώ είναι αναστρέψιμες! Πως προέχει το κτίριο της επανάχρησης με επανάχρηση! Πως διορθώνονται τα θέματα στατικότητας! Πως η διατήρηση είναι πιό συμφέρουσα οικονομικά από μια ολόκληρη νέα κατασκευή από μπετόν! Πως γίνονται όλα!
Μη βιαστείτε να πείτε ότι τα 3 κτίρια έχουν εσωτερικό σε καλή κατάσταση! Έχουν εφαρμόσει διατήρηση κελύφους σε κτίρια με πολύ καλύτερη διατήρηση! Μην πείτε ότι είναι ιδιαίτερης αξίας, γιατί έχουν καταστρέψει πάμπολλα όμοιας αξίας! Είναι απλό:
Εδώ δούλεψαν σοβαροί και σύγχρονοι επιστήμονες....
Απαλλαγμένοι από συμφέροντα ιδιοκτητών και σύνδρομα πουλήματος άποψης...
Με συναίσθηση του τι είναι αυτό που πάνε να κάνουν...
Για λογαριασμό ενός σοβαρού κοινωφελούς ιδρύματος και όχι μιας "μπίζνας" με όποιον λάχει να αποφασίζει...
Εδώ δεν υπάρχει ανταγωνισμός για το ποιος θα παρουσιάσει σε μια εταιρεία ρούχων πόσο πιο trendy θα της κάνει το εσωτερικό του πρόσκαιρου καταστήματος της...
Ούτε ελαφρόμυαλοι ιδιοκτήτες που δεν έχουν το μυαλό να πιάσουν οτι καταστρέφοντας το εσωτερικό τελικά υποβαθμίζουν και την αισθητική και ακόμα και την εμπορική αξία του ακινήτου τους...
Ούτε υπάρχει ο ΟΣΚ, που έχει κανόνες οι οποίοι για να τροποποιούνταν για τη "βίλα Αμαλίας" θα ήθελε 30 χρόνια και που να περιμένει ο Καμίνης και που να ξεκολλήσουν οι δημόσιοι υπάλληλοι και με ποιά ηγεσία...
Δείτε τον ορισμό του "στοχευμένες παρεμβάσεις, χωρίς καταστροφή και με εξοικονόμηση" εδώ:
A. Μελέτη αποκατάστασης και ανακαίνισης του πρώην ξενοδοχείου «Μπάγκειον»
Β. Μελέτη αποκατάστασης και ανακαίνισης του πρώην ξενοδοχείου «Μέγας Αλέξανδρος»
Γ. Μελέτη αποκατάστασης και ανακαίνισης του πρώην ξενοδοχείου «Ολυμπιάς»
Εδώ έχουμε ένα σημαντικό μεσοπολεμικό κτίριο στην πλατεία της Βαρβακείου. Η μελέτη προβλέπει ένα πολύ μοντέρνο εσωτερικό, που όμως για ένα κτίριο αυτής της εποχής δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ζημιογόνα. Εδώ είναι ανεκτό να κάνεις "μοντερνιές". Πρόκειται για ένα κτίριο χωρίς την βαρύνουσα διακοσμητική αξία ενός νεοκλασικού. Επισημαίνουμε ωστόσο ότι θα αντικατασταθούν τα αυθεντικά δάπεδα και θα μπουν ψευδοροφές (Δεν ξέρουμε την αξία των μεσοπολεμικών του δαπέδων)
Οι σοβαρές αυτές μελέτες είναι κυρίως έργο της "STUDIO75 - ΓΡAΦΕΙΟ'75 ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ Α.Ε.", που βρίσκεται πίσω από σειρά μάλλον σοβαρών αποκαταστάσεων, πολύ σημαντικών κτιρίων, αλλά και νέων δημιουργιών (από όσα είδαμε).
Ιδιοκτησιακό καθεστώς & νέα χρήση
Τα ξενοδοχεία ανήκουν, βάσει της διαθήκης του Μπάγκα στην Μπάγκειο Επιτροπή και παραχωρούνται στο Δήμο Αθηναίων με 12χρονη Προγραμματική Σύμβαση (Εκτός των καταστημάτων, που όσα νοικιάζονται είναι για τα μόνα έσοδα της επιτροπής). Μέλη της Μπαγκείου Επιτροπής είναι ο εκάστοτε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, ο εκάστοτε υπουργός Εξωτερικών, ο υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, ο διοικητής της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας, ενώ ισόβιο μέλος είχε ονομάσει ο Μπάγκας τον Πρωθυπουργό Στέφανο Δραγούμη, τα χρέη του οποίου συνεχίζει σήμερα ο εγγονός του!
Θα επαναλειτουργήσουν ως κέντρα ανάπτυξης νεανικής επιχειρηματικότητας.
Για τα δύο κτίρια της Ομόνοιας
Μπορείτε να βρείτε εύκολα στοιχεία στο διαδίκτυο. Εδώ αξίζει να τονίσουμε τα εξής:
- Είναι έργα του Ernst Ziller, με δωρεά του πραγματικά φιλάνθρωπου εθνικού ευεργέτη Ιωάννη Πάγκα (ή Μπάγκα) από την Κορυτσά. To Μέγας Αλέξανδρος, φτιάχτηκε αρχικά για κατοικία του Πάγκα και μετατράπηκε σε ξενοδοχείο το 1889, ενώ το Μπάγκειον η Φίλιππος Β' του 1890 εξ' αρχής ως ξενοδοχείο
- Το Μέγας Αλέξανδρος ήταν αρχικά τριώροφο με μπαλούστρα και αγάλματα στην επίστεψη.
- Η χρήση που έγινε στα κτίρια μεταπολεμικά και ο βάρβαρος τρόπος που συντηρούνταν έχει προκαλέσει κατά τη γνώμη μας σοβαρότερες αλλοιώσεις από αυτό που καταγράφεται στις μελέτες. Και στα 2 ξενοδοχεία πρέπει να υπάρχουν οροφογραφίες στα περισσότερα δωμάτια, επιχρωματισμένες σήμερα. Πολλά δάπεδα πρέπει να έχουν καταστραφεί με νεότερα και θα πρέπει να αντικατασταθούν με τσιμεντοπλακάκια και όχι άσχετα υλικά, ακόμα και αν είναι μάρμαρα, εφόσον δεν υπήρχαν εξ' αρχής. Πιθανώς ακόμα και γύψινες διακοσμήσεις να έχουν αντικατασταθεί με σαβούρες τύπου δεκαετίας 1990.
- Άλλα δύο ομοιάζοντα ξενοδοχεία: Στην πλατεία υπάρχει ακόμα το ομοιάζον ξενοδοχείο του 1870 (3ης Σεπτεμβρίου), που χρησιμοποιήθηκε ως παράρτημα του Μπάγκειον (χωρίς επιπλέον όροφο). Έχει κατεδαφιστεί το τέταρτο παρόμοιο, το "Πλάζα" στη συμβολή με την Πανεπιστημίου κατ' εκτίμηση του (1870-1890). Όλα τα κτίρια ταιριάζουν στις όψεις έχοντας ισόγειο με καταστήματα με διαδοχικές καμάρες, 2 υψηλούς ορόφους και εκτός του παραρτήματος του Μπάγκειον έναν επιπλέον, ο οποίος έχει τα χαρακτηριστικά τετράγωνα πλαίσια. Τα διακοσμητικά ως επί το πλείστον διαφέρουν. Το πως τα κτίρια επηρεάστηκαν το ένα από το άλλο και αν όλα είναι του Τσίλλερ, είναι κάτι που χρήζει εκτενούς ανάλυσης και έρευνας.
- Στο Μπάγκειον, στα διαδοχικά ορθογώνια πλαίσια πρέπει να υπήρχαν τοιχογραφίες ή "ανάγλυφες" παραστάσεις και όχι το σημερινό κλασσικό κόκκινο. Δεν βρήκαμε να καταγράφεται κάπου. (δείτε τη 2η cart postale κάτω)
- Και στα τρία σωζόμενα κτίρια οι περισσότερες από τις κάθε είδους διακοσμήσεις είναι σπάνια και εξαιρετικά δείγματα, ενώ πολλές είναι ειδικά φτιαγμένες μόνο για αυτά.
Αξίζει να δείτε
Βιογραφία του ευεργέτη Ιωάννη Πάγκα (Μπάγκα)
Άρθρο της αρχιτέκτονος Μαρίας Α. Δανιήλ στην Καθημερινή (πηγή)
Άρθρο του Δημήτρη Ρηγόπουλου στην Καθημερινή (πηγή)
Το παράρτημα του Μπάγκειον στην Ομόνοια - φωτογράφιση "Ακροκέραμα Blog"
Φωτογραφίες και στοιχεία του ξενοδοχείου "Ολυμπιάς"
Άλμπουμ παλιών φωτογραφιών της Ομόνοιας με τεκμηρίωση από fb "H Αθήνα μέσα στο χρόνο"
Όλα τα αρχεία των μελετών
 |
| Τα ξενοδοχεία Μπάγκειον και Μέγας Αλέξανδρος ~1908. Διακρίνεται η επίστεψη του "Μέγας Αλέξανδρος" πριν την προσθήκη ορόφου. |
 |
| Τα ξενοδοχεία Μπάγκειον και Μέγας Αλέξανδρος ~1908. Διακρίνεται η επίστεψη του "Μέγας Αλέξανδρος" πριν την προσθήκη ορόφου. Στο Μπάγκειον φαίνονται τοιχογραφίες ή παραστάσεις στα πλαίσια του ανώτερου ορόφου, κάτι που δεν είδαμε να καταγράφεται πουθενά. |
 |
| Τα ξενοδοχεία Μπάγκειον και Μέγας Αλέξανδρος, αναμένοντας τη σύγχρονη αποκατάσταση. |
 |
| Ξενοδοχείο Μέγας Αλέξανδρος: Τα σχόλια για τη σπανιότητα και την ομορφιά είναι περιττά. Κρατήστε την πόρτα του ανελκυστήρα που μάλλον είναι 60's! |
 |
| Μπάγκειον: H κοινόχρηστη αίθουσα του αιθρίου με τον καθρέφτη. Ας μην μπούμε σε λεπτομέρειες.. Επιτρέπεται σε τέτοια κτίρια να μην υπάρχει μέριμνα για επισκευές στη στέγη ακόμα και όταν είναι εγκατελειμένα και να καταστρέφονται από διαβρώσεις; |
 |
| Τοξωτά ταβάνια στο Μπάγκειον, που σίγουρα έχουν καλυμμένες οροφογραφίες, σαπίζουν. Επιτρέπεται σε τέτοια κτίρια να μην υπάρχει μέριμνα για επισκευές στη στέγη ακόμα και όταν είναι εγκατελειμένα και να καταστρέφονται από διαβρώσεις ; |
 |
| Το 4ο ομοιάζον ξενοδοχείο Plaza και το κτίριο με τα αγάλματα κατεδαφίστηκαν για να φτιαχτούν αυτά που βλέπετε δίπλα! Το κτίριο που αντικατέστησε το Plaza το 1958 του αναγνωρισμένου αρχιτέκτονα Θουκυδίδη Βαλεντή, θεωρείται πρωτοποριακό και έχει προταθεί ως νεότερο μνημείο! Ισχύει αυτό, αλλά αν δεν ήξερα και το έβλεπε απλά θα έλεγα "το άλλο με τον Τοτό το ξέρετε;" :) (Πληρ. & φωτογραφίες από fb "Η ΑΘΗΝΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ") |
 |
| Το μεσοπολεμικό πρώην ξενοδοχείο "Ολυμπιάς", στην πλατεία της Βαρβακείου. |
 |
| Μιλώντας για νεοκλασσικά ξενοδοχεία και αν εντυπωσιαστήκατε από την αίθουσα του Μπάγκειον, να σας θυμίσουμε αντίστοιχους χώρους στο Ακταίον στο Νέο Φάληρο, έργο Έλληνα αρχιτέκτονα. Ίσως το ωραιότερο ξενοδοχείο που υπήρξε ποτέ στην Ελλάδα. |
ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
- Έρευνα - ανάλυση Δ.Χ.Κ. Απαγορεύεται η αποθήκευση, η αναδημοσίευση και κάθε χρήση πλην της ανάγνωσης στο neoclassicalgreece.blogspot.gr και της παραπομπής προς την παρούσα σελίδα με δική σας εισαγωγή - περιγραφή. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή με παρόμοιο τρόπο (πληροφορίες, ανάλυση, δομή) μπορεί να θεωρηθεί κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας.
- Χρήση περιεχομένου τρίτων: Γίνεται με τον μέγιστο δυνατό σεβασμό, χωρίς διάθεση οικειοποίησης. Θεωρούμε ότι η χρήση του εδώ το αξιοποιεί στο μέγιστο. Γνήσιοι κάτοχοι - δημιουργοί - πηγές, όπου είναι σαφή και γνωστά σε εμάς, αναγράφονται.
- Γίνεται προσπάθεια για αξιόπιστες πληροφορίες και σύννομες δημοσιεύσεις. Περισσότερα στη σελίδα "Νομικά & Όροι".
- © neoclassicalgreece.blogspot.gr. Any use of content except of viewing it here or redirecting to this page is not allowed.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου